/ Ծերերի խրատներ / Դու գիտե՞ս, իսկապես, թե ո՞վ ես, ոչ թե այն, ինչ որ կարծում ես

Դու գիտե՞ս, իսկապես, թե ո՞վ ես, ոչ թե այն, ինչ որ կարծում ես

Դու գիտե՞ս, իսկապես, թե ո՞վ ես, ոչ թե այն, ինչ որ կարծում ես

 

Ծեր Հովսեփ Իսիխաստ[1]

(† 1959)

(հատվածներ Հովսեփ Իսիխաստի նամակներից՝ ուղղված իր հոգևոր զավակներին)

Ճշմատապես ո՞վ ես, ոչ թե այն, ինչ որ կարծում ես: Այս գիտելիքով դառնում ես մարդկանցից ամենաիմաստունը: Այսպիսի գիտակցությամբ խոնարհություն ես ձեռք բերում և Աստծուց շնորհ ընդունում: Այլապես, եթե ինքնաճանաչում ձեռք չբերես, այլ նկատի ունենաս միայն քո հոգնությունը, իմացի՛ր, որ միշտ ճանապարհից հեռու կգտնվես: Որովհետև մարգարեն չի ասում. «Տե՛ս, Տեր, իմ հոգնությունը»: Այլ ասում է. «Տե՛ս իմ խոնարհությունն ու իմ հոգնությունը»: Հոգնությունը մարմնի համար է, խոնարհությունը՝ հոգու, և կրկին երկուսը միասին՝ հոգնություն ու խոնարհություն, ամբողջական մարդու համար:

Սատանային ո՞վ է հաղթում: Նա, ով ճանաչում է իր հիվանդությունը, կրքերը ու թերությունները, որ ունի: Նա, ով վախենում է ճանաչել իր անձը, գիտությունից հեռու է գտնվում. ուրիշ ոչինչ նա չի սիրում, բացի ուրիշների մոտ սխալներ տեսնելուց ու նրանց դատելուց: Նա այլոց մոտ շնորհներ չի տեսնում, այլ միայն թերություններ. ինքն իր մեջ թերություններ չի տեսնում, այլ միայն շնորհներ: Իսկ դա հենց մեր ժամանակների մարդկանց հատկանշական թերությունն է, որ մեկս մյուսի շնորհը չի ճանաչում:

Մեկը զրկված է շատ բաներից, բայց շատերն ունեն ամբողջը: Այն, ինչ մեկն ունի, մյուսը չունի: Եվ եթե դա գիտակցում ենք, ուրեմն շատ խոնարհություն կա: Որովհետև այդպես է մեծարվում ու փառաբանվում Աստված, Ով բազում ձևերով զարդարեց մարդկանց ու Իր բոլոր ստեղծածներին անհավասար արարեց, ասինքն՝ տարբեր: Ոչ այնպես, ինչպես որ անհավատներն են փորձում հավասարություն բերել՝ հեղաշրջելով Աստվածային Արարչագործությունը: Աստված «ամեն բան իմաստությամբ արեց»:

Դրա համար, զավա՛կս, հիմա, որ սկիզբն է, հոգ տար լավ ճանաչելու ինքդ քեզ, որ ամուր հիմք գցես, այն է՝ խոնարհությունը: Հոգ տար սովորելու հնազանդությունը, ձեռք բերելու Հիսուսի աղոթքը[2]:

Հետևաբար, ամեն ոք, որ ցանկություն ունի ու խնդրում է ստանալու շնորհը, որ Աստված նրան ձրիաբար է տալու, նախ, պետք է շատ լավ ճանաչի իր էությունը՝ «ճանաչի՛ր ինքդ քեզը»: Եվ սա հենց իսկական ճշմարտությունն է, որովհետև ամեն ինչ սկիզբ ունի: Եվ եթե լավ չսկսես, լավ ավարտ էլ չես ունենա:

Եվ, հետևաբար, սկիզբն ու ճշմարտությունն այն է, որ մարդն իմանա, որ զրո է. ոչնչից ստեղծվեց ամեն բան. «Ասաց ու եղան, հրաման տվեց ու ստեղծվեցին»: Ասաց ու երկիր եղավ: Եվ կավ վերցնելով՝ մարդ ստեղծեց՝ անհոգի, անմիտք մի կավե մարդ: Սա հենց քո էությունն է: Դա մենք բոլորս ենք՝ հող ու ցեխ:

Սա առաջին դասն է նրա համար, ով ուզում է շնորհ ստանալ, բայց և մշտապես, որ այդ շնորհն իր հետ մնա: Դրանից էլ գիտակցություն է ձեռք բերում, իսկ գիտակցությունից խոնարհություն է ծնվում: Ո՛չ միայն խոսքերով՝ խոնարհամտաբար խոսելով, այլ իրականությանը հենվելով՝ ասում է ճշմարտությունը՝ հող եմ, կավ եմ, ցեխ եմ: Սա մեր առաջին մայրն է: Հետևաբար, ինչպես հողն է ոտնակոխ լինում, այնպես էլ դու՝ որպես հող, պարտավոր ես ոտնակոխ լինել. ցեխ ես, ոչ մի արժեք չունես: Քեզ շպրտում են այստեղ ու այնտեղ, մի տեղից մյուս տեղն են քեզ շաղախում, քեզ օգտագործում են որպես անպետք նյութ: 

Հետևաբար, Արարիչը «փչեց» քո վրա ու քեզ կյանքի հոգի տվեց: Ահա և անմիջապես մի բանական մարդ եղար. խոսում ես, աշխատում ես, գրում ես, ուսուցանում ես: Աստծո մի գործիք դարձար: Սակայն մի՛ մոռացիր, որ արմատդ հողն է: Եվ եթե Նա, Ով քեզ հոգի տվեց, հետ վերցնի այն, դու կրկին պատերի մեջ կշաղախվես: Դրա համար «հիշիր վախճանդ ու հավիտյան չես մեղանչի»: 

Սա առաջին պատճառն է, որ ո՛չ միայն ձգում է շնորհը, այլև այն բազմացնում է ու ամրացնում: Սա միտքը բարձրացնում է դեպի բնության առաջին տեսությունը: Իսկ այս սկզբունքից դուրս թեև գտնում է ինչ-որ նվազ բան, սակայն որոշ ժամանակ հետո դա կորցնում է, որովհետև հաստատուն գետնի վրա չի կառուցում, այլ փորձում է տարբեր ձևերով ու արվեստով:

Օրինակ, ասում ես՝ մեղավոր եմ, սակայն ներքնապես հավատում ես, որ արդար ես: Չես կարող մոլորությունից խուսափել: Շնորհն ուզում է մնալ, սակայն քանի որ գործնականում դեռևս չես գտել ճշմարտությունը, ըստ անհրաժեշտության պետք է հեռանա:

Որովհետև, անտարակույս, հավատալու ես քո մտքին, որ քեզնից ինչ-որ բան ես ներկայացնում, ինչն այդպես չէ, և առանց որևէ այլ պատճառի մոլորվելու ես: Այդ իսկ պատճառով շնորհը չի մնում, որովհետև ունենք հակառակորդ, որ մեծ արհեստագործ է, չարիքների գյուտարար և ստեղծագործ յուրաքանչյուր մոլորության, որ հսկում է մեր կողքին, որ լույսից խավար դարձավ և ամեն ինչ գիտի: Նա, ով Աստծո թշնամին է և ջանք չի խնայում, որ մեզ բոլորիս Նրա թշնամին դարձնի: Եվ, ի վերջո, խորամանկ հոգի է և հեշտությամբ է խառնվում Աստծուց մեզ շնորհված հոգու հետ ու մեր մեքենան վերցնում ու այն շարժում այնպես, ինչպես ինքն է ուզում: Նա տեսնում է, թե հոգու ախորժակը դեպի ուր է հակված և ինչպես է Աստված օգնում հոգուն, ու ինքն էլ անմիջապես նույնն է մտածում:

 

Թարգմանությունը հունարենից՝ հայր Հերոնիմոս Մայիլյանի:

Աղբյուր. Γέροντος Ιωσήφ, Έκφρασις Μοναχικής εμπειρίας, εκδ, Ι.Μ.Φιλοθέου, Άγ. Όρος 2011.

 

 

[1] Ծեր Հովսեփ Իսիխաստը և Քարանձավաբնակը 20-րդ դարի ամենահայտնի սրբացյալ ճգնավորներից է: Աթոս լեռան հոգևոր զարթոնքը կապվում է նաև նրա անվան հետ: Նրա վարքը մանրամասն կներկայացնենք առանձին հրապարակմամբ:

[2] Տե՛ր Հիսուս Քրիստոս, ողորմի՛ր ինձ:

 

 

Դու գիտե՞ս, իսկապես, թե ո՞վ ես, ոչ թե այն, ինչ որ կարծում ես

WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com